La Vallée de Joux – wczoraj
Poznaj historię sztuki zegarmistrzowskiej
Żeby poznać życie największych zegarmistrzów, którzy tworzyli pierwsze zegarki i pierwsze komplikacje, najlepiej wybrać się do la Vallée de Joux.
Każda z wiosek la Vallée de Joux, położona wokół jeziora de Joux ma swoją historię i jedyne dla niej cechy. Historia doliny sięga V wieku. W tamtym okresie region ten znajdował się na szlaku religijnym między Saint-Claude i Romainmôtier. Według legendy pierwszą kwaterę na szlaku zbudował pustelnik Dom Poncet i nazwał ją Le Lieu (fr. miejsce – nazwa ta przetrwała do dziś, tak nazywa się jedna z wiosek doliny). Był to teren surowy i nieprzyjazny, pokryty bagnami i lasami, gdzie żyły dzikie zwierzęta i panowały bardzo mroźne zimy.
W XVI w., w okresie prześladowań religijnych, w obecnej kolebce światowej sztuki zegarmistrzowskiej, swój nowy dom znaleźli francuscy Hugenoci. Jednym z nich był Pierre LeCoultre, który opuścił Francję, żeby ratować swoje życie i zamieszkał nad jeziorem de Joux mając nadzieję na lepsze jutro.
W tym okresie zegarmistrzowie pracowali w odosobnieniu, w fermach zegarmistrzowskich, które były również ich domami. Budynki te były świadkami epoki, kiedy powstawały pierwsze części do mechanizmów zegarka. Charakteryzowały je liczne okna, również na poddaszu, dzięki którym można było maksymalnie wykorzystać światło dzienne do pracy. Patrząc na dawne obrazki i zdjęcia, możemy zobaczyć zegarmistrzów siedzących przy drewnianych stołach, schylonych nad częściami do mechanizmów zegarka, oddanych drobiazgowej pracy, pełnej pasji i miłości do małych elementów, podczas długich i mroźnych okresów zimowych. Z nastaniem wiosny ich wielomiesięczna praca była odsprzedawana genewskim firmom.
Początek wielkiej tradycji zegarmistrzowskiej Szwajcarii sięga XVIII wieku, kiedy dzięki przemysłowi żelaznemu, zaczęto produkować pierwsze zegary. Kolejnym etapem był rozwój zegarków kieszonkowych, który skłonił pierwszych zegarmistrzów z la Vallée de Joux, nazywanych les Combiers (do dnia dzisiejszego tak nazywa się mieszkańców doliny de Joux), do uczestniczenia w warsztatach zegarmistrzowskich, prowadzonych nad Jeziorem Genewskim. Po powrocie do domu zegarmistrzowie dzielili swój czas na produkcję zegarków w długie i mroźne zimy i uprawę roli w okresie letnim.
W 1748 roku Samuel-Olivier Meylan (1721-1755), syn Jean’a Baptiste’a, uczeń Mathieu Biaudet z Rolle (1740-1743), został oficjalnie uznany za pierwszego zegarmistrza la Vallée de Joux. Stworzył on pierwszy zegarek kieszonkowy, wyposażony w mechanizm z pozytywką. Za jego przykładem poszli Pierre-Henri Golay z Derrière-la-Côte i Abraham-Samuel Meylan z L’Orient. W późniejszych latach w historię regionu wpisali się Antoine LeCoultre (potomek Pierre’a LeCoultre), Jules Audemars i Edouard Piguet, nadając swoje nazwiska prestiżowym markom zegarków. Zegarmistrzowie z la Vallée de Joux stali się sławni na cały świat dzięki swoim wielkim komplikacjom wyprodukowanym w odosobnionym regionie Szwajcarii.
Liczne źródła podają, że w XIX wieku, między la Vallée de Joux a Genewą i Paryżem działał bogaty szlak handlowy.
Szwajcarska produkcja cały czas pozostawała w rękach niezależnych zegarmistrzów lub małych specjalistycznych warsztatów. Każdy mistrz-zegarmistrz prezentował swój egzemplarz przed komisją, żeby otrzymać na niego Certyfikat.
Do dnia dzisiejszego prestiżowe marki zegarków są nadal obecne w dolinie de Joux, a Szkoła Techniczna la Vallée de Joux od ponad stu lat uczy zawodu przyszłych zegarmistrzów.
Historię sztuki zegarmistrzostwa regionu, jak również czasy obecne i przyszłe, można zobaczyć i poczuć m.in. w Espace Horloger w Le Sentier zwiedzając nowoczesne i interaktywne wystawy. Natomiast chcąc zobaczyć najpiękniejsze fermy zegarmistrzowskie la Vallée de Joux warto wybrać się na pieszą lub rowerową wycieczkę po dolinie, docierając do licznych pięknych miejsc, gdzie narodziła się historia zegarmistrzowska. Niestety nie można ich zwiedzić, gdyż są to obecnie domy prywatne.
Nawet w obecnych czasach liczni zegarmistrzowie mają w swoich domach wydzielony pokój lub miejsce, gdzie stoi długi drewniany stół, przy którym oddają się swojej pasji i pracy. Na stole leżą równo ułożone narzędzia zegarmistrzowskie, rozłożone mechanizmy zegarków i części ebauches. Jest to niezapomniany widok, który pozostaje w pamięci na zawsze.