Kanton Neuchâtel – wczoraj
Poznaj historię sztuki zegarmistrzowskiej

Od XVII wieku, la Chaux-de-Fonds i sąsiadujące z nim miasteczko Le Locle tworzą centrum zegarmistrzowskie o międzynarodowej sławie. W regionie działają liczne manufaktury, nazywane „metropolią zegarmistrzowską”: Breitling, TAG Heuer, Girard-Perregaux, Jaquet Droz, JeanRichard, Cartier i Corum.

To właśnie tutaj, wśród ośnieżonych, tajemniczych wzgórz narodziła się sztuka zegarmistrzowska regionu, zapoczątkowana przez miejscowych chłopów podczas długich i spokojnych okresów zimowych. W La Chaux-de-Fonds przyszli na świat zegarmistrzowie o światowej sławie: Daniel Jean-Richard (w 1665 roku) i Pierre Jacquet-Droz (w 1721 roku).

Błyskawiczny rozwój zegarmistrzostwa zapewnił rozbudowę la Chaux-de-Fonds i Le Locle. W miasteczkach zaczęły osiedlać się osoby z innych kantonów, z Francji (w tym duża liczba Hugenotów uciekających ze swojego kraju przed edyktem nanteckim), a później również z południowych i wschodnich krajów Europy.
Z biegiem czasu nastąpił w regionie również rozwój innych sektorów działalności: mikro-technologii, mechaniki i elektroniki. Region zachęcał do inwestycji. W La-Chaud-de-Fonds działały sagi rodzinne przedsiębiorców pracujących w sektorze zegarmistrzowskim, dzięki którym nastąpił duży rozwój miasta: rdzenni mieszkańcy La-Chaud-de-Fonds, aktywni w branży zegarmistrzowskiej od XVIII wieku, żydowscy producenci pochodzenia alzackiego, lokalni bankierzy inwestujący w firmy zegarmistrzowskie, mali rzemieślnicy, którzy wprowadzając maszyny do swojej działalności stali się prawdziwymi przemysłowcami, jak również liczni podwykonawcy: producenci złotych pudełek, wskazówek do zegarków i grawerzy. W tym też czasie nastąpił okres kształcenia się mieszkańców.

W nocy z 4 na 5 maja 1794 roku, w wyniku pożaru jednego z drewnianych domów w La-Chaux-de-Fonds, uległy spaleniu 52 domy, kościół, jego dzwonnica i plebania. Pożar ten bardzo mocno odbił się na dalszej historii La Chaux-de-Fonds, a odbudowa aglomeracji nastąpiła zgodnie z planem wykonanym przez mistrza grawera Moïse Perret-Gentil. Nowe ulice przecinały się pod kątem prostym z Placem w centrum miasta (obecnie Place de l’Hotel-de-Ville). Spójność tego nowego planu pozwoliła wejść La Chaux-de-Fonds w nową erę, gotową na przyszłe zmiany, pojawienie się elektryczności, transportu i telekomunikacji. Można powiedzieć, że bez tego pożaru, La Chaux-de-Fonds prawdopodobnie nigdy nie miałoby ulic przecinający się pod kątem prostym – swojego najbardziej charakterystycznego elementu urbanistycznego. W latach 1835 i 1841, bazując na tym projekcie, inżynier Charles-Henri Junod kontynuował odbudowę miasta zgodnie z planem szachownicowym. Rozwinięcie miasta odbywało się w najbardziej nasłonecznionej części doliny.

Znaczący wzrost demograficzny i gospodarczy nastąpił w La Chaux-de-Fonds w XIX wieku i był ściśle związany z branżą zegarmistrzowską. W 1820 roku miasto zostało wybrane na siedzibę Kantonalnego Urzędu kontroli metali szlachetnych – surowców niezbędnych do produkcji czasomierzy. Przez 100 lat La Chaux-de-Fonds było światowym centrum zegarmistrzostwa. Sprzedaż zegarków przyniosła miastu fortunę. W 1865 roku została otwarta w mieście renomowana Szkoła Techniczna, w której przekazywano studentom stuletnią praktyczną wiedzę o sztuce zegarmistrzowskiej. W 1870 roku, 50% miejscowej ludności, czyli około 4500 osób, pracowało w branży zegarmistrzowskiej. W 1908 roku została zarejestrowana w Chaud-de-Fonds firma Rolex (w mieście było jej biuro techniczne, natomiast siedziba firmy Wilsdorf & Davis była zarejestrowana w Londynie).

W czerwcu 2009 roku La Chaux-de-Fonds i Le Locle zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO za symbiozę przemysłu zegarmistrzowskiego i urbanistykę miasta, która odzwierciedla specyficzne potrzeby działalności firm zegarmistrzowskich i budownictwa mieszkalnego. Do dziś La-Chaud-de-Fonds kontynuuje rozwój swojego zegarmistrzowskiego dziedzictwa.